Zakken, slagen of gewoon leren veilig en verantwoord autorijden?
Wellicht ken je ze al? De video’s die met een dashcam of zelfs meerdere camera’s zijn gemaakt tijdens de autorijles.
Je kunt zo meekijken naar verkeerssituaties waarin de cursisten ‘fouten’ maken tijdens de les. De video’s duren vaak niet meer dan enkele minuten.
Je vindt ze op Instagram, in de Reels van Facebook, op TikTok en ze zijn bedoeld om aandacht te genereren voor de rijschool die ze heeft geplaatst, met als doel dat nieuwe leerlingen zich bij hen zullen aanmelden voor de rijopleiding.
Ze willen zich graag profileren als influencers en sommigen trekken een hoop kijkers.
Nu is het niet de bedoeling om hier al die accounts bij naam te noemen, maar wanneer jij op socials op zoek gaat naar rijscholen, ze liket of gaat volgen, ongeacht welke, dan zorgen de algoritmen van diezelfde socials vanzelf voor de rest en verschijnen ze als vanuit het niets wel op je scherm.
Je mag ervan vinden wat je wilt, van dit soort video’s, of ze voor jou iets bijdragen aan jouw eigen rijopleiding, maar of ze daadwerkelijke enige educatieve waarde hebben, dáár valt over te twisten.
Examenroutes
Naast deze korte Reels zijn er ook langere video’s te bekijken op Youtube. Ze duren dan al gauw een half uur, waarin soms hele examenroutes worden gereden.
Een examenroute duurt inderdaad dan ook gemiddeld zo’n 30-35 minuten. Soms iets korter, als het verkeer meezit of de kandidaat vrijstelling heeft voor de bijzondere verrichtingen. Maar de rit kan ook wel eens iets langer duren. En dat komt dan vaak weer door verkeersdrukte of door oponthoud, zoals bij een brug, overweg of een lossende vrachtauto.
Daarnaast kan een rit ook iets uitlopen omdat de examinator bij twijfel een onderdeel heeft willen hertoetsen, omdat hij de kandidaat na afloop van de rit graag wil feliciteren. Dat hertoetsen moet jij als examenkandidaat dus beschouwen als herkansen en blij zijn dat die mogelijkheid bestaat.
Zijn ze leerzaam, die video’s met examenroutes?
Ja en nee!
Nee, omdat onder meer:
- examenroutes niet bestaan en de examinator zelf mag bepalen hoe hij de rit opbouwt
- jij de fouten toch wel zult maken wanneer je slecht bent opgeleid
- de meeste fouten gaan over samenspel met het andere verkeer en jij in iedere rit weer ander verkeer zult tegenkomen, dus andere beslissingen zult moeten nemen
- jij het onderweg al druk genoeg hebt om aan ‘instinkers’ te denken
Misschien dat jij het gevoel hebt dat je er iets van leert, bij welke situatie je welk trucje moet uitvoeren, wat de instinkers zijn en op welke plaatsen je extra moet opletten, maar de werkelijkheid is meestal het tegenovergestelde. Het rijexamen is namelijk geen toneelstuk en een goede examinator ziet écht wel of jij klaar bent voor het rijbewijs of niet.
Van het uit je hoofd leren van alle valkuilen in de examenomgeving leer je geen autorijden. Je leert alleen trucjes om je op bekend terrein overeind te houden. En als je met trucjes op bekend terrein al niet eens slaagt voor je examen, wat denk je dat er dan zou gebeuren op vreemd terrein? Dan ga je onherroepelijk onderuit! Dus doe je het herexamen in een andere plaats dan waar je de rondjes om de kerk hebt geoefend, dan zul je ook daar zakken omdat je niet kunt autorijden.
Of zo’n video überhaupt leerzaam is, hangt dus af van óf en wát er in de video wordt uitgelegd. Jawel het gaat om uitleg! Een video kijken zonder uitleg, met alleen maar de vraag ‘wat gaat hier fout?’ zonder een vervolg, is verloren tijd als jij niet ziet wát er precies fout gaat.
Uitleg, zoals waarom een bepaald type verkeerssituatie steeds gevaren oproept, waarin vaak verkeerde beslissingen worden genomen of verkeerd wordt gehandeld, wat daarvan de mogelijke oorzaken zijn en hoe je dit zou kunnen voorkomen, dát kan heel leerzaam zijn.
Het is eigenlijk uitleg die thuis hoort in jouw praktijkles, uitleg gegeven door jouw eigen opleider en niet door een ander, iedere les weer over het waaróm en hóe.
En waarbij jij niet klakkeloos dingen doet die je worden aangedragen, maar waarbij jij ook steeds diezelfde vragen zult moeten stellen: “Waarom dan? Hoe dan?” “Leg het mij uit …!?”
Dus doe de ultieme test en onderzoek zelf eens hoeveel video’s jij kunt vinden met echte uitleg.
Er zijn maar weinig makers die ze posten.
Doe dit niet op je praktijkexamen!
Er zijn op socials talloze Reels te vinden, waarin de maker of hoofdpersoon op indringende wijze de kijker probeert duidelijk te maken dat je bepaalde dingen niet moet doen op het rijexamen of vertelt dat jij door zo’n fout kunt ‘zakken voor je rijexamen’, dat de ‘examinator jou moet teleurstellen’ of dat jij ‘een ingreep zult krijgen’.
Het zijn Reels waarin jou helemaal niets wordt uitgelegd over wát er nu precies fout gaat en al helemaal niet wát daarvan de oorzaken zijn en hóe je het kunt voorkomen.
Daarnaast zijn het gebruik van de termen ‘zakken op’, ‘ingreep krijgen’ en alle andere beangstigende bewoordingen om de kijker te duiden op een onvoldoende examenresultaat absoluut niet educatief en zelfs slecht voor de kandidaten die toch al stijf van de spanning het examen ingaan.
Gebrek aan professionaliteit
Moet je echt aan iemand met faalangst vertellen dat hij of zij ‘gaat zakken als’ of een ‘ingreep gaat krijgen als’ ?
Het getuigt niet echt van enige professionaliteit wanneer je een kandidaat met een angstprobleem op die manier nog angstiger probeert te maken.
En vrijwel iedere kandidaat heeft wel last van spanning wanneer er een examen moet worden afgelegd, of dat nu weinig of veel is. Waarom zou je dat erger willen maken?
Misschien heb jij zelfs wel les van zo’n instructeur die voortdurend tegen jou zegt dat je bepaalde dingen niet moet doen omdat je ‘daarop kunt zakken’, of onderweg bij het maken van een foutje meteen ‘gezakt’ roept. Niet echt een fijne en positieve aanpak. Dat geldt ook voor een de kreet als ‘Dit is wat het CBR wil zien!“
Misschien ben jij wel zo’n leerling die door dat soort opmerkingen alleen maar nerveuzer en onzekerder wordt en steeds meer gaat twijfelen aan zichzelf.
Misschien ben jij wel in de veronderstelling dat het zo hoort, dat je daarom een dergelijke uitleg accepteert en dat jij er -door de gezagsverhouding tussen jou en de instructeur- niets over durft te zeggen.
Bedenk in dat laatste geval dan dat jij de werkgever bent en de instructeur jouw werknemer is, en dat hij of zij zich hoort te voegen naar jouw behoeftes. Jij bent immers degene die er flink voor moet betalen!
Jij huurt iemand in om iets te leren, net zoals jij welke vakman dan ook inhuurt om voor jou een klusje te klaren.
Dus laat van je horen wanneer je wensen of eisen hebt, wanneer dingen niet gaan zoals jij dat wilt of mag verwachten of zoals is afgesproken, want jij bent de baas!
Laat je dan ook niet vervelen door een instructeur die alleen maar kan roepen dat je ‘Gezakt!’ bent wanneer je een foutje maakt, zonder verdere uitleg over oorzaken en oplossingen te geven.
Slagen of veilig en verantwoord autorijden?
Wat is nu eigenlijke het doel waarvoor jij een rijopleiding volgt?
Is dat om ‘te slagen voor het rijexamen’, of is dat om te worden opgeleid en gevormd tot een zelfstandige, zelfverzekerde en veilige automobilist?
Is dat alleen om een ‘ingestudeerd toneelstuk op te voeren’ tijdens het rijexamen om vervolgens de Oscar voor beste acteur in de vorm van een stukje plastic te mogen ophalen op het gemeentehuis?
Of is het omdat jij ná dat examen ook iedere dag veilig wilt thuiskomen?
Wat denk jij dat een examinator (die eigenlijk de rest van de weggebruikers vertegenwoordigt) van jou wil zien?
Laat je dus niet opleiden voor ‘wat het CBR wil zien‘, laat je opleiden tot een goed automobilist die na het examen in zijn uppie nog steeds alles goed kan oplossen.
Dat wat ‘het CBR wil zien‘ is bijzaak, een formaliteit ter bevestiging van je vaardigheden.
Je leert niet voor een examen, je leert om kennis en vaardigheden op te doen.
