De Fabels

Zo af en toe kom je ze tegen, op internet, maar ook in de wandelgangen hoor je er mensen over praten, of is het misschien erover fluisteren? Want er zijn er die het niet hardop durven zeggen en kennelijk zo af en toe is er eentje die het openbaar durft te publiceren.

Wat is er aan de hand?

Recentelijk verscheen er een pagina in de zoekresultaten van Google, waarop wordt beweerd dat het CBR de slagingspercentages van de rijexamens manipuleert.

Met name in de titel en in de openingszin werd dit beweerd.

Fabel 1

“Als examinatoren bij het CBR meer cursisten laten slagen dan de afgesproken norm van 50,2%, dan krijgen ze een coach toegewezen. Op deze manier houdt het CBR al geruime tijd grip op het slagingspercentage”

Het artikel is geschreven door een rijschoolhouder als een reactie, of misschien beter gezegd, als een vervolg op een brief die door de LBKR, de Landelijke Beroepsvereniging Kwaliteitsbevordering Rijschoolbranche, in 2021 verzonden zou zijn aan ‘alle Nederlandse rijschoolhouders’.

Vervolgens volgt er een klaagzang over hoe slecht de rijschoolbranche het heeft, omdat het CBR stelt dat teveel rijscholen hun kandidaten te slecht voorbereid op rijexamen laten gaan. Terwijl iedere rijschoolhouder van zichzelf vindt dat zijn of haar examenkandidaat altijd wél goed voorbereid op examen wordt gestuurd. Men klaagt erover dat examinatoren niet meer dan een vastgesteld examenkandidaten per dag mogen blij maken. Dat er een quotum voor geslaagde kandidaten bestaat.

Fabel 2

Ook klaagt men over de verplichte bijscholing, en de praktijkbegeleiding, die opleiders elke vijf jaar moeten volgen, die wat sancties betreft te streng zou zijn, terwijl de sancties bedoeld zijn om het kaf van het koren te scheiden en de kwaliteit van de rijopleiding te verhogen.

Fabel 3

Een ander zoekresultaat betrof het in één keer slagen voor een examen, dat kennelijk niet als een normale gang van zaken wordt geschouwd. Of dat nu om een schoolexamen of een rijexamen gaat.

Het betrof een mening van een rijschoolhouder die het kennelijk normaal vindt dat zakken voor een school- of rijexamen vanzelfsprekend is en er gewoon bijhoort.

“Het idee dat je in één keer moet slagen voor je rijexamen kan vergeleken worden met de druk om in één keer te slagen voor belangrijke schooltoetsen of examens. Beide situaties kunnen leiden tot een vergelijkbare mindset en negatieve gevolgen.”

Er wordt gesteld dat: “Als je niet slaagt, krijg je vaak de feedback die je nodig hebt om te verbeteren en je vaardigheden verder te ontwikkelen. Het herhalen van het examen kan je uiteindelijk een betere en veiligere chauffeur maken.”

Fabel 4

En dat de druk om in één keer te moeten slagen ‘faalangst’ veroorzaakt, terwijl faalangst iets heel anders is.

“Deze druk kan leiden tot faalangst, wat de kans op slagen kan verminderen. Kandidaten kunnen zo nerveus worden dat ze fouten maken die ze normaal niet zouden maken.”

Maar ook wordt er gesteld dat de drang van een kandidaat naar perfectionisme een slechte eigenschap is, omdat dit faalangst in de hand kan werken en tot een negatief zelfbeeld kan leiden.

Het zijn de typische kenmerken van een rijschoolhouder (op het moment van schrijven van dit artikel met een score van 41%) die zijn eigen tekortkomingen over de rug van zijn examenkandidaten lijkt te willen goedpraten .

De Feiten

De lange wachttijden voor de aanvraag van een rijexamen, of het nu gaat om een TTT, een eerste rijexamen of een herexamen, zijn niet alleen een zorgenkindje voor de rijscholen en de examenkandidaten, het is ook bij het CBR een hoofdpijndossier. De nasleep van Covid, de stilstand in de rijopleidingen en examinering die voor enorme achterstanden hebben gezorgd heeft voor veel klagende rijschoolhouders en examenkandidaten negatieve gevolgen gehad. Gevolgen die niemand verwijtbaar zijn, ook het CBR niet, immers Covid is niemand verwijtbaar.

Het zijn vaak ook de rijschoolhouders die denken dat examinatoren voor het oprapen liggen en het CBR er enkele honderden in reserve heeft, waarmee wachttijden kunnen worden voorkomen. Maar niets is minder waar.

Examinator wordt je niet zomaar. Daar is ten eerste animo voor nodig, want zeg nou zelf, je moet maar examinator wíllen worden, Daarnaast is er ook een opleiding voor nodig, voorafgegaan door een strenge selectieprocedure, want we willen allemaal een vakmens die de examens moet beoordelen.

Daarnaast kan het voor menig examinator soms best een dingetje zijn, het kunnen (en willen) omgaan met examenkandidaten die het niet eens zijn met een negatieve examenuitslag. Het kan heel confronterend zijn wanneer een ontevreden examenkandidaat een dreigende houding aanneemt. Het is één van de redenen waarom de examenzaal al geruime tijd niet meer vrij toegankelijk is.

Waar een rijopleider vroeger vrijuit de examenzaal kon binnenlopen om een praatje maken met een examinator of om een vraag te stellen, is tegenwoordig de zaal als een onneembare vesting hermetisch afgesloten en moet men aan de poort kloppen om iemand te spreken te kunnen krijgen.

Feit 1

De lage slagingspercentages zijn de gevolgen van de achteruitgang van de rijopleidingen, of beter gezegd, het gebrek aan vooruitgang in de kwaliteit van de rijopleiding. Er lijkt niet te worden geluisterd naar de feedback van de examinator of er wordt weinig tot niets mee gedaan.

Iedere leerling wil op enige moment rijexamen doen en velen het liefst zo vroeg mogelijk en met zo min mogelijk rijlessen. Het leren van de theorie is al verworden tot een vercommercialiseerde trukendoos, die alleen nog maar gaat over de opbouw van de vragen en waarbij de antwoorden als hapklare brokken moeten worden geserveerd. Bij de praktijkopleiding lijkt het een wedloop te zijn geworden van aanbiedingen, gratis proeflessen, all-in lespakketten en examengarantie, terwijl de kwaliteit van wat de kandidaat moet worden geleerd op zevenmijlslaarzen achteruit holt.

Hoe het óók kan:

Ook het aantal kandidaten of soort leerlingen (beperkingen) mag niet veel verschil maken in de cijfers. Iedereen krijgt een maatpak aangemeten als het gaat om opleiden. Althans, zo zou het moeten zijn.

Hier boven zie je zomaar een voorbeeld van hoe het wél kan en hoe het eigenlijk zou moeten.

230 éérste rijexamens met 83% geslaagde kandidaten, De score voor de herexamens is met 84% nagenoeg gelijk.
Let vooral op het slagingspercentage van 57% voor de examenplaats Haarlem (berekend op 1e plus herexamens totaal).

Feit 2

En dan maken we ons óók nog eens druk over de lange wachttijden voor rijexamens.

Iedere examenkandidaat die een herexamen moet doen vergroot de wachttijd voor de examenaanvragen onnodig, en die langere wachttijd, daar zit jij als examenkandidaat niet op te wachten. Dus in één keer slagen is hartstikke belangrijk! Voor jezelf, maar ook voor je lotgenoten.

Feit 3

Het is algemeen bekend dat het gemiddelde landelijke slagingspercentage jaarlijks schommelt rond de 50%.

En dat ligt niet aan het CBR, maar aan de rijscholen. Rijscholen die een te lage normering hanteren bij het aanleren van, en het beoordelen van de uitvoering door hun leerlingen,als het gaat over datgene wat beschreven staat in de Rijprocedure.

Datgene wat jij moet kunnen op het rijexamen!

Het slagingspercentage is het rapportcijfer van de rijschool en tegelijkertijd hetzelfde rapportcijfer dat jij zou kunnen verwachten voor de uitvoering van het rijexamen. Dus is dat 50%, reken jij dan óók op een 5 op je rapport bij het rijexamen!

De lat ligt bij de meeste opleiders véél te laag!

Feit 4

De statistieken van de examenresultaten uit 2021 liegen er niet om. Meer dan de helft van de rijscholen scoort lager dan 50% voor de eerste rijexamens en daar tegenover zijn er heel grote verschillen zichtbaar in rijscholen die extreem laag, maar ook in rijscholen die extreem hoog scoren in de resultaten.

Feit 5

Hoe verklaarbaar zijn deze cijfers en verschillen dan als het CBR ze manipuleert?

Waarom zijn de verschillen in slagingspercentages in de verschillende rijbewijscategorieën zo groot. Waarom scoort alléén de categorie personenauto (B) zo laag? En waarom scoren de andere categorieën AM – bromfiets, A – motor, C – vrachtauto, D – bus en E – aanhangwagen wel zoveel hoger?

Doet het CBR dat manipuleren dan alleen bij een selecte groep examenkandidaten, waarbij altijd dezelfde rijscholen de klos zijn? Ontspringen de hoog scorende opleiders dan iedere keer de dans? Of worden zij juist bevoordeeld omdat ze ‘vriendjes’ zijn met het CBR? Dit laatste is wel vaak het excuus dat door lager scorende rijscholen wordt gebruikt om hun eigen cijfers te verdedigen.

Natuurlijk gaat er in iedere organisatie wel eens iets mis. Waar gehakt wordt vallen spaanders. En zoals ieder mens gevoelig kan zijn voor verleidingen, zoals een rijschoolhouder gevoelig kan zijn voor malafide praktijken en zijn klanten oplicht, zo kan een examinator ook gevoelig zijn voor verleidingen. En ja, zo héél af en toe wordt er wel eens een buitenbeentje opgepakt, die de verleiding niet heeft kunnen weerstaan en zich heeft laten omkopen door een rijschoolhouder. En die (examinator, rijschoolhouder en als het meezit de kandidaten die onterecht zijn geslaagd) worden dan gepakt dankzij de interne controles bij het CBR.

Dus de interne controles bij het CBR zijn er niet op gericht de slagingspercentages kunstmatig laag te houden. Ze zijn er juist op gericht om te controleren of er geen vreemde opvallende patronen ontstaan in iemands wijze van examineren.

Jou wilt toch ook eerlijk willen worden beoordeeld tijdens het rijexamen?
Jij wilt toch geen examinator die jou strenger beoordeelt dan zijn collega’s?

Hoe zouden we dat dan anders willen zien? Zou jij willen dat de beoordelingsnorm van de rijexamens omlaag gaat om de slagingspercentages omhoog te krijgen? Je wilt er toch niet aan denken dat jij nu goed wordt opgeleid en jij straks (of één van jouw kinderen) verongelukt bij een verkeersongeval dat is veroorzaakt door iemand die slecht is opgeleid en zijn rijbewijs bij een pakje boter heeft gekregen?

Feit 6

En waarom zijn er dan ook zulke grote verschillen zichtbaar in de resultaten als we kijken naar de gemiddelde scores per examenplaats (juli 2024)? Die cijfers voor de examenplaatsen variëren van 36 tot 65% geslaagde kandidaten voor rijexamens! Die cijfers zouden bij manipulatie dan toch ook voor iedere examenplaats op ongeveer dezelfde score van 50% moeten uitkomen?

Slagingspercentages manipuleren?

HOE DAN ?

Wij schrijven er hier herhaaldelijk over, slagingspercentages en de kwaliteit van de rijopleiding, en proberen jullie er bewust van te maken hoe belangrijk het is de juiste keuzes te maken. Waar het gaat om leermethode van de theorie en voorál waar het gaat om het kiezen van een goede autorijschool. Waar het niet alleen ‘gezellig lessen’ is, maar waar je óók nog eens goed wordt voorbereid op het rijexamen en de kans van slagen véél groter is dan bij een doorsnee rijschool.

Feit 7

Over de bijscholing zullen we maar niet te veel zeggen. Ieder rijinstructeur met een beetje fantasie en acteertalent kan na afloop van het toneelstukje dat ‘praktijkbegeleiding’ wordt genoemd, zijn ‘Oscar’ mee naar huis nemen.

Is het praktische examen voor aankomend rijinstructeurs bij het IBKI dan zoveel eenvoudiger dan de vijfjaarlijkse praktijkbegeleiding voor een vakman? Heeft die vakman of vakvrouw niet vijf jaar de tijd gehad om te groeien in het vak, waardoor het een fluitje van een cent zo moeten zijn de praktijkbegeleiding te doorstaan?

Ja, toegegeven, de sanctie bij het niet doorstaan van die praktijkbegeleiding wás zwaar en is inmiddels afgezwakt. Maar toch… Zou jij als leerling niet het maximale mogen verwachten van de opleider die straks naast jou zit? Zou het niet goed zijn als een opleider die van toeten noch blazen weet van de weg zou worden gehaald? Al is het maar ter bescherming van jouw spaarpot en uiteraard de verkeersveiligheid.

De theoretische bijscholing is niets meer dan fysiek aanwezig zijn en van een afsluitende toets over het geleerd is helemaal geen sprake. Hoe weet je dan dat je er iets van hebt geleerd? Het is niets meer dan een aanwezigheidsplicht.

Feit 8

In één keer slagen is het doel waarvoor je een (rij)opleiding volgt. Een opleiding, welk soort opleiding dan ook, volg je niet om drie of vier pogingen nodig te hebben om te kunnen aantonen dat je het hebt begrepen.

De juiste feedback hoor je te krijgen van de docent of rijopleider tijdens de (rij)lessen en alléén van een examinator na afloop van de Tussentijdse Toets. Niet pas na afloop van een rijexamen. Dan is het te laat!

Feit 9

En dan te weten dat het CBR juist met faalangstexamens tegemoet komt aan deze groep kandidaten. Met meer tijd en meer rust om ontspanning te creëren en door de kandidaat de mogelijkheid bieden tot een time-out als hij of zij het even moeilijk heeft onderweg. Die faalangstexamens werpen zichtbaar hun vruchten af. Het slagingspercentage ligt zo’n 12% hoger dan bij de gewone examens.

Feit 10

Laat je niet misleiden door fabels, maar doe je eigen onderzoek en houd je bij de feiten!

Zo proberen we je ook met dit artikel nog een keer met je neus op de feiten te drukken, om die fabels de wereld uit te helpen.

Waar een wil is, is een weg!
In één keer slagen voor het schoolexamen, het theorie-examen en het rijexamen kan iedereen.

Ook jij!